Bebeklerini özlemle bekleyen anne-babalar hastaneden taburcu olurken evde yenidoğan bebeklerine doğru bakıp bakamayacaklarının endişesini taşırlar.
Yenidoğan Bakımı Nasıl Olmalıdır?
Taburcu edilmeden önce bebek hemşireleri tarafından temel yenidoğan bakımı eğitimi verilse de evde yenidoğan bebeğin bakımını tek başına üstlenmek özellikle anneleri kaygılandırır. Oysa yenidoğanın günlük bakımı düşünüldüğü kadar zor değildir. Anneler genellikle birkaç hafta içinde evde yenidoğan bakım planını tam anlamıyla oturturlar.
Emzirme Düzeni Nasıl Olmalıdır?
Doğumun ardından eve gelindiğinde anneleri endişelendirenlerin başında, bebeğin yeterince beslenip beslenmediği konusu gelir. Bebeğin beslenmesi ya da farklı bir deyişle emzirme, ilk haftalarda düzensizdir. Bu yüzden bebek her istediğinde emzirilmelidir.
Bebek her iki memede de eşit sürede tutulmalıdır. Bu durumun sağlanamaması durumunda bebek, sırayla farklı memeden beslenebilir.
Bebeğin emme süresi farklılık gösterebilir. Ancak emme süresi uzadıkça memeden gelen süt daha yağlı olur ve bu da bebeğin daha uzun süre ile tok hissetmesini sağlar.
Yenidoğanlar gün içinde 10 ila 12 kez emebilir. Bebeklerin ilk 6 ay geceleri emmek istemesi normaldir ve bebek geceleri de emzirilmelidir.
Bebek sadece anne sütü ile beslendiği süre boyunca su ihtiyacı olmaz. Dolayısıyla ilk altı ay, bebeğe anne sütünün haricinde su ya da farklı bir besin verilmesine gerek yoktur.
İyi beslenen bebeklerde ilk aylarda günde 30 gram tartı alımı olur.
Yenidoğan Bebeğin Altı Ne Sıklıkta Değiştirilmelidir?
Dünyaya yeni gelen bebeklerin ilk kakası, yeşil-siyah renkli mekonyum olarak tanımlanan bir maddedir. Mekonyumun temizliği, pamuk ve suyla yapılabileceği gibi, musluk altında uygun sıcaklıkta suyla da yapılabilir.
İlk aylarında bebek, günde 6 ila 8 kez kakasını yapabilir. Bebek, anne sütüyle beslendiği için kakası yumuşak, hatta cıvıktır. Bebeğin kakası ilk haftalarda yeşilimsi bir renkte olsa da ilerleyen aylarda altın sarısı renge döner. Yaklaşık iki ayın sonunda bebek, günde yalnızca 2-3 kez dışkılar.
İdrarını ise günde 6 ila 8 kez yapar. Bebeğin altı sık sık değiştirilmelidir. Özellikle beslenme öncesi dönemde bebeğin altının temiz olması önerilir. Bebeğin altı kirli olduğunda genellikle kendini huzursuz hisseder ve ağlayarak bu durumu ebeveynlerine belli eder.
Bebeklerin cildi son derece hassas olduğu için bebeğin altı ıslak pamukla temizlenmelidir. Çok kirli olduğu zamanlarda ise temizliğin yıkayarak yapılması daha pratik olabilir. Islak ya da kirli bezin 3-4 saat boyunca değiştirilmemesi bebeğin cildinde pişik oluşumuna neden olabilir. Bu gibi durumlarda doğal zeytinyağı ya da pişik kremi kullanılabilir.
Kız bebeklerin alt temizliği yapılırken silme işlemi mutlaka önden arkaya doğru yapılmalıdır.
Bebek tekrar bezlenirken bez, çok sıkı ya da çok gevşek olmamalıdır.
Yenidoğan Bebeğin Göbek Bakımı Nasıl Yapılır?
Hastaneden ayrılmadan önce hekim, bebeğin göbek bakımının nasıl yapılacağı konusunda aileyi ayrıntılı olarak bilgilendirir. Fakat anın heyecanıyla bakımın nasıl yapılacağı unutulabilir.
Göbek ve göbek çevresinin temiz ve kuru kalması gerekir. Her gün, günde 1-2 kez göbek kordonunun dip kısmı hekimin önerdiği şekilde temizlenmelidir. Göbek deliği bezin dışında bırakılmalıdır.
Göbek, 1-2 hafta içinde kendiliğinden düşer. Düştüğünde sızıntı şeklinde kanama görülebilir.
Yenidoğan Bebeğin Tırnak Kesimi Nasıl Yapılır?
Yeni doğan bebeklerin el tırnakları çok hızlı uzar. Bebeğin tırnakları çoğunlukla dünyaya geldiği esnada uzun olur. Henüz kendi hareketlerini kontrol edemeyen bebek, bu dönemde tırnakları ile kendine zarar verebilir. Bu yüzden el tırnaklarının haftada bir, ayak tırnaklarının ise ayda bir kez kesilmesi önerilir.
Bebeklerin tırnakları zaten yumuşak yapıda olsa da banyo sonrasında daha da yumuşar. Dolayısıyla tırnak bakımı banyodan sonra yapılabilir. Ayrıca emzirme sırasında da bebek rahat ve gevşemiş olur. Emzirme ya da uyku sırasında da bebeğin tırnakları kesilebilir.
Tırnakların bebeklere özel tasarlanmış tırnak makaslarıyla kesilmesi daha kolaydır. El tırnakları yuvarlatılarak, ayak tırnakları ise düz kesilmelidir. Böylece bebeğin ayaklarında tırnak batması gibi problemler oluşmaz.
Yenidoğan Bebek Nasıl Yıkanır?
Bebeğin her gün yıkanması gerekmez. Bez değişiminden sonra bölgesel temizliğin iyi yapılması yeterlidir. Göbek kuru tutulduğu sürece göbek düşene kadar bebeğin yıkanmasında bir sakınca yoktur. Ancak göbeğin ıslanması, göbeğin düşmesini geciktirir. Bu yüzden bebeğin göbeği düşene kadar yıkanması önerilmez. Bebeğin ilk banyosunun göbek düştükten 1 gün sonra yapılması daha uygundur. İlk ayında haftada 2-3 sünger banyosu yenidoğanın temiz kalması için yeterlidir. Banyo yapmayı seven bebekler her gün yıkanabilirken, banyodan hoşlanmayan bebeklerin haftada 2 kez yıkanması yeterlidir. Bebekler banyo sırasında rahatlar. Bu yüzden banyo öncesinde bebeğin aç ya da tok olması önerilmez. Banyo, tercihen uyku saatinden önce yapılabilir. Banyo sırasında ortam ısısı 25 derece olmalıdır. Suyun sıcaklığı ise ebeveynin kolunun iç kısmını suya sokulmasıyla ayarlanabilir.
Yenidoğan Göz Bakımı Nasıl Yapılır?
Yenidoğanın göz bakımı kaynamış ılıtılmış su ile yapılmalıdır. Anne önce ellerini sabunlu suyla yıkayıp kurulamalıdır. Kapaklı kavanozda saklanan temiz sudan bir parça pamuğa alınıp fazla su dışarıya sıkılır. Gözün iç kısmından dış bölgesine doğru bastırmadan kirpikler ve kirpik dipleri silinir. Diğer göze başka bir parça pamukla aynı işlem uygulanır. Gözlerden birbirine enfeksiyon geçmemesi için her göz için kullanılan pamuk ayrı olmalıdır. Özellikle sabah uykudan uyandığında gece biriken çapaklar bu şekilde temizlenmelidir.
Yenidoğan Ağız Bakımı Nasıl Yapılır?
Ağız bakımı kaynatılmış ılıtılmış suyla yapılır. Temiz suya batırılan temiz bir parça tülbent iki parmağa sarılır. Damak dahil olacak şekilde bebeğin ağız içi mukozası silinir. Eğer pamukçuk varsa, karbonatlı su hazırlanır ve günlük temizlik karbonatlı su ile yapılır.
Yenidoğan Cilt Bakımı Nasıl Yapılır?
Yenidoğan bebeklerin cildi çok hassastır. O nedenle bebekler için olsa dahi parfümlü ürünler (deterjan, yumuşatıcı vs) kullanmaktan kaçınmak en doğrusudur. Her banyo sonrasında bebek yağı veya krem kullanılırsa cildi yeterli derecede terleyemez ve isilik tarzı döküntüler oluşabilir. Bebeğin cildinin kuru olduğunda nemlendirici kullanılması yararlıdır. İlk yaşını doldurana kadar haftada 2-3 kezden fazla banyo yaptırılması bebeklerin ciltlerindeki doğal ve koruyucu yağların kaybına yol açar.
Yenidoğan Gece Bakımı (Uyku Düzeni) Nasıl Olmalıdır?
Bebeğin biyoritminin oluşması yaklaşık 3 ay kadar sürer. İlk haftalarda bebekler gündüzleri daha sık uyuyabilir. Gün içinde toplam uyku saati 12 ila 16 saat aralığındadır. 3. aydan sonra ise tok ve bakımları yapılan bebek, çoğunlukla geceleri daha iyi ve uzun süre ile uyur. 6. aydan sonra bebek, kendi odasında tek başına uyutulabilir. Gece uykularından önce bebeğin banyo yaptırılması, onun daha rahat ve konforlu şekilde uyumasına yardımcı olur.
Yenidoğan Gaz Sancısı Nedir?
Gaz problemi, bebek 4 aylık olana kadar haftada 3 gün, günde 3 saat kadar süren ağlama nöbetleri olarak kendini gösterebilir. İlk aylar zor olsa da kendiliğinden iyileşmesi açısından iyi seyirli bir durumdur. Yüksek tonlu aşırı ağlama ile birlikte ayaklarını karnına çekme, gerinme, karın şişliğinde artma, bağırsak seslerinin duyulması, kusma, kabızlık veya sık kaka yapma görülür. Bebek, kaka yapma sonrası rahatlayabilir ancak bazen bu etkili olmaz. Genellikle 2-3 saatin sonunda kendiliğinden susar. Genelde 4. ayın sonunda gaz yakınmaları ortadan kalkar. Bu problemi gidermede bitki çayları ve bitkisel kökenli gaz giderici ilaçlar genellikle işe yaramaz ve önerilmemesi uygundur. Gazı olduğu dönemde banyo ve ardından bebeğin karnına, vücuduna masaj uygulanması büyük oranda bebeği rahatlatır.
Bebek Masajı Nasıl Yapılır?
Bebek masajı anne-bebek arasındaki duygusal bağı geliştiren ve daha çok yakınlaşmayı sağlayan güçlü bir iletişim yoludur. Masaj, bebeği sakinleştiren ve rahatlatan, bedensel ve ruhsal gelişimini olumlu yönde etkileyen keyifli bir etkinliktir. Masaj, dokunma uyarısıyla vücutta bir dizi olayı başlatır. Gaz ve dışkılama problemi yaşayan bebeklerde inanılmaz rahatlama sağlar. İnsülin salgısını artırır, bu da gıdaların emilimini artırarak gelişimi hızlandırır. Ayrıca bağışıklık sistemini güçlendirir. Dolaşımı aktive ederek kalbi, solunum ve sindirim sistemini rahatlatır.
