Sperm Morfolojisi Nedir?
Son zamanlarda bebek sahibi olmak istiyorsanız ve bunun için doktora gittiyseniz, muhtemelen sperm morfolojisi tabirini duydunuz. Ayrıca doktorunuz anormal sperm morfolojisine sahip olduğunuzu da söyleyebilir. Peki bu tam olarak ne anlama geliyor? Bu sizin doğurganlığınızı nasıl etkiler? Bu konuda ne yapabilirsiniz?
Morfoloji, sperminizin şeklini veya mikroskop altında neye benzediğini ifade eder. Sperm kafasının şekline ve spermin boyutuna bakılır. Kafa şekli önemlidir, çünkü spermin bir yumurtanın dış yüzeyini çözme ve dölleme yeteneğini etkiler.
Sperm morfolojisi ve doğurganlığınız üzerindeki etkisi hakkında daha fazla bilgi edinmek için okumaya devam edin.
Sperm morfolojisi aralıkları nelerdir?
Sperm morfolojisi aralıkları, spermin yüzde kaçının boyut ve şekil olarak normal kabul edildiğini göstermektedir. Bu sperm, bir yumurtayı en başarılı şekilde dölleyebilecek olanıdır, bu yüzden sperm skoru, eşinizle bebek sahibi olma şansınız hakkında size bir ipucu verebilir. Aralıklar (skor), spermi değerlendirmek için kullanılan kriterlere bağlı olarak laboratuvardan laboratuvara farklılık gösterecektir. Daha sıkı kriterlere sahip ise, daha düşük bir normal aralık ile sonuçlanacaktır.
Doktorunuz sperm morfolojisi skorunuzu sizinle tartışacak ve doğurganlığınız üzerindeki etkisini belirlemeye yardımcı olacaktır. Laboratuvara bağlı olarak morfoloji için farklı aralıklar bulunmaktadır, ancak % 14 veya daha fazla normal aralık anlamına gelen katı bir morfoloji skoruna ihtiyaç vardır. % 10 ila % 14 iyi doğurganlık potansiyeline sahiptir, % 5 ila % 10 arasında doğurganlık azalmaktadır ve % 5’in altında ise düşük doğurganlık potansiyeli vardır.
Sperm morfolojisi ve fertilite arasındaki ilişki nedir?
Sperm morfolojisi doğurganlığı etkiler, çünkü spermin bir yumurtaya nüfuz edebilmesi için belirli bir şekli olması gerekir. Ancak doğurganlık söz konusu olduğunda morfoloji sadece birçok faktörden biridir. Doktorunuz ayrıca genel sperm sayısına ve ne kadar kolay hareket ettiğine (sperm hareketliliğine) bakacaktır. Semen analizi ve sonuçlarınızın ne anlama geldiği hakkında daha fazla bilgi edinmek için, doktorunuzla konuşmalısınız.
Sperm morfolojik olarak küçük başlıysa, tüp bebek tedavisi mi gereklidir?
Doktorunuz size küçük başlı sperm morfolojisi olduğunu söylerse, tüp bebek (IVF) bir seçenek olabilir. Tüp bebek, doktorunuzun muayenehanesinde spermin alındığı ve doğrudan partnerinizden alınmış yumurtalara enjekte edildiği bir prosedürdür. Daha sonra, bu sürecin ardından oluşan embriyolar, eşinizin rahmine implante edilir. Bu invaziv bir işlemdir, ancak gebelik için etkili bir yöntem olduğu kanıtlanmıştır. Siz ve eşiniz bebek sahibi olmaya hazırsanız, doktorunuzla tüp bebek seçeneği hakkında konuşabilirsiniz.
Sperm morfolojisini geliştirebilir misiniz?
Sperminiz genellikle genç olduğunuz dönemde daha sağlıklıdır. Bazı doktorlar sperminizi hayatınızın erken dönemlerinde dondurmanızı tavsiye eder, böylece bir aile kurmaya hazır olduğunuzda, en sağlıklı sperminizi kullanabilirsiniz. Sperm morfoloji aralığınızın düşük olduğunu öğrendiyseniz, bu seçenek için çok geç olacaktır.
Vücudunuz her zaman yeni sperm üretir, bu nedenle diyetinizde veya yaşam tarzınızda yapılacak değişiklikler, gelecekteki sperm sağlığını ve morfolojisini etkileyebilir:
- Kilo vermeye çalışın.
- Sağlıklı kilonuzu koruyun.
- Düzenli egzersiz yapın.
- Aşırı alkol kullanmayın, tütün veya yasa dışı uyuşturuculardan kaçının.
- Gevşek ve pamuklu külotlar giyin.
Bazı doğal takviyeler ve vitaminler de normal sperm morfolojisi için yararlı olabilir. Sperm sağlığınızı geliştirmek için bu tarz şeyler yapmalı ve sağlıklı yaşamaya çalışmalısınız.
Erkek infertilitesinin diğer olası nedenleri nelerdir?
Siz ve eşiniz bebek sahibi olmaya çalışıyorsanız ve başarısız oluyorsanız, bir sorun olabilir, tam bir tetkik için doktorunuza danışmalısınız. Sperm morfolojisi birçok olası nedenden sadece birisidir.
Tıbbi sorunlar
Bebek sahibi olmayı zorlaştıracak birçok tıbbi durum vardır. Varikosel, enfeksiyon ve hormonal dengesizlikler gibi durumlar, doğurganlığı etkileyebilir. Çölyak hastalığı tanısı bile önemli bir faktör olabilir.
Çevre endişeleri
İşyerinde veya evinizde kimyasallara veya radyasyona maruz kalmak, sperminizi ve dolayısıyla doğurganlığınızı etkileyebilir.
Yaşam tarzı seçimleri
Muhtemelen sigara içmenin ve yasadışı uyuşturucu kullanımının gebe kalmaya çalışırken harika bir fikir olmadığını biliyorsunuz, ancak diğer yaşam tarzı seçenekleri de doğurganlığınızı etkileyebilir:
- Alkol tüketimini sınırlandırın.
- Aşırı kilolu veya obezseniz, kilo verin.
- Duygusal stresi azaltın veya stresle başa çıkmayı öğrenin.
Sperm morfolojisi doğurganlık bulmacasının sadece küçük bir parçasıdır, bu yüzden aralığınızın infertilitenizi etkileyip etkilemediğini görmek için sonuçlarınızı doktorunuzla görüşmeniz çok önemlidir. Hemen başlayabileceğiniz yaşam tarzı değişikliklerini sorun ve buradan başlamaya çalışın.
Normal Sperm Morfolojisi Aralığı
Normal bir sperm yaklaşık 5-6 mikrometre uzunluğunda ve 2.5-3.5 mikrometre genişliğindedir, tek uzun kuyruklu bir oval kafaya sahiptir. Semen analizinden sonuçlar aldığınızda, bu normal boyut ve şekle sahip örnekte sperm yüzdesini temsil eden bir sayı göreceksiniz.
Normal sperm morfolojisi için farklı standartlar vardır, ancak normal morfoloji aralığı % 4 ile % 14 arasındadır. Morfolojinin değerlendirilmesi için en yaygın sistem haline gelen Kruger “katı” morfolojisine göre % 4 normaldir. “Normal” sperminizin % 4’ünün normal bir şekle ve boyuta sahip olmasını gerektirdiğinden, her erkeğin anormal şekilli spermi olduğunu söyleyebiliriz.
Anormal Sperm Morfolojisi
Anormal sperm morfolojisi, bir numunedeki spermlerin çoğunun anormal bir şekle sahip olduğu anlamına gelir, örneğin birden fazla kuyruğa veya çarpık bir başa sahip olabilirler. Bu önemlidir çünkü anormal şekle sahip olması bir yumurtaya nüfuz etmesini zorlaştırabilir. Anormal sperm morfolojisi, erkek infertilitesine yol açabilir.
Anormal şekilli bir spermin yumurtayı döllemesi de mümkündür ve anormal sperm morfolojisine sahip olmak bir yumurtayı dölleyemeyeceğiniz anlamına gelmez, ancak bir erkeğin normal sperm sayısı ve normal sperm motilitesi olduğunda bile bazı kusurlar, hamileliğin elde edilmesini zorlaştırabilir veya hatta önleyebilir.
Nihayetinde, doktorunuz, doğurganlık potansiyeliniz hakkında bilinçli bir değerlendirme yapmak için, sperm sayısı ve motilite ile birlikte sperm morfolojisine ve diğer testlere de bakacaktır.
Morfolojinin Tedaviye Etkisi
Anormal morfoloji, bazı infertilite tedavilerini daha az etkili hale getirebilir. En az bir çalışma, sperm morfolojisi % 4’ten az ise; tüp bebek için fertilizasyon oranları üzerinde önemli bir olumsuz etkiye sahip olabileceğini göstermiştir. Normalde, tüp bebek uygulandığında sperm ve yumurta bir laboratuvar ortamında birleştirilir ve döllenmeye bırakılır, böylece embriyo oluşumu beklenir. Sürecin bu kısmı, anormal sperm morfolojisi sonucunda başarısız olabilir.
Eğer tüp bebek yapmayı planlıyorsanız ve sperm morfolojisinde bir sorun olduğunu biliyorsanız, genellikle ICSI olarak adlandırılan intrasitoplazmik sperm enjeksiyonunu tercih edebilirsiniz. Bu işlemde, erkek ve kadından yumurta ve sperm alınır ve tek bir kaliteli sperm doğrudan bir yumurtanın içine enjekte edilir.
