Pamukçuk ağızda oluşan, her yaştan bireyde görülebilmekle birlikte genellikle bebekleri ve çocukları etkileyen bir mantar enfeksiyonudur. Peki pamukçuk nasıl geçer, belirtileri nelerdir?
Ağızda veya dil yüzeyinde oluşan bir mantar enfeksiyonu olan pamukçuk, Candida Albicans adlı mantarın neden olduğu bir hastalıktır. Ağızda oluşması durumunda oral kandidiyazis, boğaza ilerlemesi durumunda ise orofaringeal kandidiyazis olarak da adlandırılabilir. Bebeklerde ve küçük çocuklarda çok sık görülmesine karşılık nadir de olsa yetişkin bireylerde de görülebilmektedir.
Pamukçuk, yanakların iç yüzeylerinde ve dilin üst yüzeyinde beyaz renkli tabakalanmalar ile kendini belli eder. Hafif şiddette bir hastalık olup genellikle ciddi komplikasyonlara neden olmaz. Bu nedenle küçük çocuklarda ve bebeklerde hastalığın fark edilmesi zorlaşabilir. Fakat bağışıklık sistemi güçsüz olan kişilerde hastalık daha şiddetli seyredebilir. Bebeklerde pamukçuk oluşumunun gözlenmesinin ardından derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Emziren annelerin bebeklerinde pamukçuk oluşması durumunda göğüste de mantarlara bağlı olarak enfeksiyon söz konusu olabileceğinden annenin de tedavi görmesi gerekir.
PAMUKÇUK BELİRTİLERİ NELERDİR?
Oral pamukçuk, ilk oluştuğu aşamalarda çok hafif seyreder ve çocuklarda herhangi bir belirtiye yol açmadığından fark edilmesi de mümkün olmayabilir. Fakat hastalığın fark edilmemesi, kendiliğinden iyileşmemesi ve tedavi edilmemesi durumunda enfeksiyon ilerleyerek birtakım belirtilerle kendini göstermeye başlayabilir.
Ağızda pamukçuk oluşumunun en yaygın belirtileri şunlardır:
-Yanakların iç yüzeyleri, dilin üst yüzeyi, diş etleri, boğaz ve bademciklerin üzerinde oluşan beyaz renkli tabakalar
-Beyaz lezyonların kazınması ile birlikte oluşan hafif kan sızıntıları
-Ağızda kötü tat
-Beyaz tabakaların yoğun olduğu bölgelerde ağrı ve hassasiyet
-Yutma güçlüğü
Hastalığın bebeklerde oluşması, ağız içi kontrolünü yapmayan ebeveynler için pamukçuğun fark edilmesini daha da güç hale getirir. Bu nedenle ilerleyerek bebeklerde emme güçlüğü ve açlığa rağmen beslenmeyi reddetme, huysuzluk ve sürekli ağlama gibi olumsuzluklara neden olur.
Bebeklerde pamukçuk çok sık görülen bir hastalık olduğundan erken evrede tespit edilebilmesi açısından anne ve babalar düzenli olarak bebeğin ağız içini gözle kontrol etmeli, herhangi bir pamukçuk belirtisi fark etmeleri durumunda ise sağlık kuruluşlarına başvurmalıdır.
BEBEKLERDE PAMUKÇUK NEDEN OLUR?
– Anne hamilelik esnasında, doğumdan az bir zaman önce ya da doğum anında vajinal mantar enfeksiyonu geçirmiş ve normal doğum yapmışsa, doğan bebeklerde pamukçuk görülme ihtimali yüksektir. Bunun sebebi doğum anında enfeksiyonun anneden bebeğe geçmesidir.
– Annenin antibiyotik kullanımı fazla ise ve doğumdan sonra bebek antibiyotik almışsa,
– Annenin aşırı tatlı tüketmesi ya da şeker hastası olması,
– Bebeğini anne sütüyle besleyen annenin meme ucu temiz değilse,
– Anne, sütünün fazla olmasından dolayı, sütün çamaşırına bulaşmaması için göğüs pedi kullanıyorsa, süt aktığında nemli olan göğüs pedi sıcak ve nemli ortamları seven mantarların çoğalmasına sebep olur.
– Bebeğinizi biberonla besliyorsanız biberon ve biberon ucunun temiz olmasına çok dikkat edin. Bunun için belli aralıklarla biberon ve uçlarını kaynatılmış sıcak su ile temizlemeli ve biberon uçlarını belli periyotlarda yenilemenizde fayda vardır.
– Bebek emzik kullanıyorsa, yine aynı şekilde kaynatılmış sıcak su ile emziği sık sık temizleyin.
PAMUKÇUK NASIL GEÇER?
-Ağız içindeki beyazlığın pamukçuk olduğundan emin olmanız gerekir. Bunun için temiz bir bezle bebeğin ağız içini silin. Lekeler çıkmıyor ve bastırıldığında acı veriyorsa büyük ihtimalle pamukçuktur.
-Pamukçuğun ağız içinde fazlaca yayılması nedeniyle bebeğinizde yutkunma güçlüğü ve isteksizlik oluşursa yenmesi kola yiyecekler verin. Mayalı ve şekerli yiyecekleri asla vermeyin.
-Eğer bebeğinizi emziriyorsanız meme uçlarınızı sadece suyla temizleyin.
-Emzikleri, şişe ağızlarını ve tüm göğüs pompası aparatını; yarım ölçü su ve yarım ölçü sirke ile hazırladığınız solüsyonunda durulayın. Eşyaların iyice kurumasına izin verin. Bunları bulaşık makinesinde sıcak suda yıkayabilir ve güneşte kurumaya bırakabilirsiniz.
-Mantarın giysiye yayılmasını önlemek için göğüs pedleri kullanın.
