Okula başlamak bir çocuk için çok yeni bir başlangıç ve çocuğun hayatında oldukça önemli bir olaydır. Çünkü çocuk bu zamana kadar kendi evinin koşullarında, kendi istediği gibi hareket edebilmektedir. Ayrıca sadece tanıdığı, bildiği aile üyeleri ile birlikte yaşamını sürdürürken, okula gittiğinde tanımadığı çocuklar ve yeni otorite figürü olan öğretmen ile tanışır.
Artık oyun çocuğu olmaktan okul çocuğu olmaya giden yolda ilk adım atılmış olur. Okul ortamında kurallar var, bir şeylerin belli zaman diliminde yapılması gerekiyor ve artık çocuktan bit rakım beklentiler ve sorumluluklar bekleniyor.
Okul öncesi eğitim ( anaokulu – kreş gibi ) çocukları bu sürece hazırlamak için oldukça doğru bir yerdir. Hatta daha da öncesine gidilecek olursa; kreş, anaokulu öncesinde de çocuğun kendi yaş grubu ile uyumunu güçlendirmesi adına oyun gruplarıyla desteklenmesi, çocuğun hem adaptasyon sürecini hızlandıracak, hem de sosyal alanda özgüvenini besleyecektir.
Okul öncesi eğitimi alan bir çocuk, diğer çocuklara nazaran çok daha kolay adapte olabiliyor fakat her ebeveyn okul öncesi eğitimi aldıramayabiliyor ya da tercih etmiyor. Bu nedenle ilkokul ile tanışıklığı birinci sınıf olacak çocuklar için okula hazır mı, birinci sınıfın gerekliliklerini yerine getirebilir mi gibi sorular akla gelebilmektedir.
Okul olgunluğu çocuğunuzun bedensel, bilişsel, duygusal ve sosyal anlamda ilköğretimin gerekliliklerini yerine getirebilecek düzeyde olmasına denir.Bedensel gelişim, ince – kaba motor gelişimi okul çağında oldukça büyük önem taşır. Kalem tutma, makası tutup kesebilme, harfleri bakarak yazabilme, hamura şekiller verme, iki elini bağımsız kullanabilme, elbiselerini giyip – çıkartabilme, düğmesini ilikleyebilme, ayakkabısının bağcığını bağlayabilme vb gibi ince motor – kaba motor becerilerini çalıştıracağı birçok hareketi yerine getirebiliyor olması gerekir.
Bilişsel gelişim, oldukça önemlidir. Okuma – yazma öğreneceği bu dönemde olaylar arasında ilişki kurma, soyut düşünme becerisinin gelişmiş olması, neden – sonuç ilişkisi kurma, toplama – çıkarma işlemlerini yapabilme, yön kavramlarını öğrenme gibi süreçlerde bilişsel gelişimini desteklemek gerekmektedir.
Duygusal ve sosyal gelişim, çocuğun kendini ifade edebilmesi, kendisiyle ve çevresiyle uyum içinde olabilmesidir. Duygusal yeterlilik uzun dönemde sosyal yeterliliğe katkı sağlamaktadır. Bu nedenle sosyal ve duygusal gelişim birbiri ile yakından ilişkilidir.Her çocuk gelişim basamaklarını farklı hızda çıkabilir.
Yeni eğitim sisteminde çocuğunuz 69. ayını doldurduğu zaman birinci sınıfa başlaması gerekiyor. ( özel durumlarda veli dilekçesi ile ertelenme ve sair durumlar hariç olmak üzere ) Her 69 aylık çocuk, yaş dönemi içerisinde kendisinden beklenen gelişimsel özellikleri sergileyemeyebilir. 69 aylık olmuş fakat okul olgunluğuna erişememiş yahut kaygı yaşıyor olabilir.
Birçok olasılığın olduğu bu dönemde sağlıklı karar veriyor olmak çok önemlidir.Çocuğunuz okula başlamadan önce, tek başınıza buna karar veremiyorsanız mutlaka bir uzmana danışmanızda fayda var. Bir uzmana danışarak; çocuğun okula hazır olup olmadığını değerlendiren “okul olgunluğu testi” (metropolitan) yaptırabilirsiniz. Ek olarak yapılan klinik gözlem de okul olgunluğu testinin önemli bir parçasıdır.
Metropolitan okul olgunluğu testi, 5 -6 yaş arası çocuklara uygulanmaktadır. Bu test; kelime anlamı, cümleler, genel bilgi, eşleştirme, sayılar ve kopya etme alt testlerinden oluşmaktadır. Testin okullar başlamadan önce yapılması ise çocuğun okula hazırlanması ve eksiklerinin tamamlanması açısından oldukça önemlidir.
Psikolog Hande Şafak
