Her çocuk adım adım yetişkin birer birey olmaya hazırlanırken sağlıklı iletişim kurabilmek ve sorumluluk duygusunu kazanmak için henüz küçüklükten kazanması gereken bazı sosyal beceriler bulunuyor.
Sosyal Beceriler Nelerdir?
Sosyal beceri, bireyin toplumsal sorumluluklarını yerine getirmesi ve toplumdaki diğer bireylerle başarılı bir şekilde etkileşimde bulunmasını sağlayan davranışları ifade eder. Daha geniş bir şekilde ifade edecek olursak bireyin, yer aldığı toplum içinde sosyal ortam ile uyumlu olmasını, diğer kişilerle sağlıklı iletişim kurabilmelerini sağlayan tutum, davranış ve duyguların tamamı için kullanılan bir tanım olduğunu söyleyebiliriz.
Sosyal Beceri Kazandırmada Anne Babanın Rolü Nedir?
Doğumdan itibaren her bir bireyin sosyalleştiği ortamlar genişler ve çeşitlilik kazanır. Anne baba ve çocuğun oluşturduğu çekirdek ailede başlayan bu süreç, öncelikle çocuğun ebeveynleri ile kurduğu güvenli ilişki ile sağlam temellere oturur. Anne ve babanın sosyal becerileri, çocuklarına rol model olur. Ebeveynlerinin geniş bir arkadaş çevresi olması, geniş aile bireyleri ile iyi ilişkiler sürdürmeleri gibi etkenler çocuğun geniş bi arkadaş çevresine sahip olmasında da etkilidir.
Yaşları büyüdükçe okul, spor ve diğer kurslar ile birer birer farklı ortamlara sahip olan çocuklar; ebeveynlerinden aldıkları sosyal beceri eğitimlerini uygulamak için birçok fırsatla karşılaşırlar. Konuşurken nazik olmak, teşekkür etmek, problemleri saygılı ve akılcı yollar ile çözüme kavuşturmak çocuğun sosyal becerilerini geliştirmesini sağlar.
Çocuğunuzun Sosyal Becerilerini Geliştirecek Etkinlikler
Her anne baba çocuğunun yaşıtları ve toplumdaki diğer bireylerle iyi bir iletişim kurmasını, duygu ve düşüncelerini rahat ifade edebilmesini, gerekli durumlarda hakkını doğru bir şekilde savunabilmesini ister. İşte sosyal beceriler tam da bu amaca hizmet ederler!
- Çocuklar her an ebeveynlerinin davranışlarını izler, söylediklerini dinler ve örnek alırlar. Bu nedenle onların sosyal ortamlarında nasıl davranacaklarını anne baba olarak davranış şekilleriyle belirlendiğini söyleyebiliriz. Çocukları doğru yönlendirmek adına rol model olduğunuzu unutmayın.
- Her çocuğun kişiliği birbirinden farklıdır; bazıları diğerlerine göre daha sosyalken, bazıları daha çekingen yapıdadır. Her çocuk girdiği her ortamda kolaylıkla arkadaş edinemeyebilir ya da normal koşullarda son derece aktif olan çocuk diğer çocukların yanına hemen gidemeyebilir. Çocuklarımızın karakterini bilmek, limitlerini de anlamak anlamına geliyor. Onun kendisini nasıl ortamlarda rahat hissedeceğini bilmeniz, strese girmesini engelleyecektir.
- Çocuklar birçok davranışı taklit yoluyla öğrendiğinden sosyal becerilerini geliştirmek için bu yolu uygulayabilirsiniz. Örneğin öğretmencilik, veterinercilik ya da evcilik gibi çeşitli oyunlarla farklı role girmelerini sağlayabilirsiniz.
- Sosyal çevredeki en önemli becerilerden birisi empatidir. Empati yeteneği olan kişi karşısındaki kişinin içinde bulunduğu durumu anlar ve buna göre uygun davranmaya çalışır. Çocuklarda empati duygusunu geliştirmek için farklı durumlara dair çeşitli örnekler vererek bu durumda kişilerin nasıl hissedeceklerini kafalarında canlandırmalarını sağlayabilirsiniz.
- Miniğinizin sosyal becerilerini geliştirmesini sağlamak için ona sorumluluk duygusunu da aşılamanız gerekir. Sorumluluk bilinci ile yetişen çocuğun aynı zamanda özgüveni de gelişir ve sosyal ilişkileri daha kuvvetli olur. Örneğin çocuğunuzla birlikte bir çiçek ekebilir; ektiğiniz çiçeğin kaç günde bir ne kadar sulanması gerektiğini, ne kadar ışığa ihtiyaç duyacağını birlikte konuşabilirsiniz. Bu esnada bir çiçeğin sağlıklı büyümesi için neler gerektiğini de çocuğunuza sorabilirsiniz.
Çocuklarınızın Kazanması Gereken Sosyal Beceriler Nelerdir?
Çocukların kazanması gereken sosyal beceriler dört ana başlık altında toplanıyor.
Başlangıç Becerileri
Çocukların temel iletişim becerilerini geliştirmelerini kapsıyor. Bunlar arasında kendini tanıtabilme, karşısındakini dinleyebilme, başkaları ile tanışabilme, teşekkür ve özür etme, yardım isteyebilme gibi yaşamın her anında karşılaşabileceğimiz durumlardan oluşuyor.
Akademik Destek Becerileri
Öğrenmeye dayalı becerilerin tamamı akademik destek becerileri başlığı altında bir araya geliyor. Bunlar arasında kendisine sorulan soruları yanıtlayabilme, yanıtını öğrenmek istediği sorulara dair soru sorabilme, amacına ulaşmak için çaba gösterme, karşılaştığı problemlere karşı farklı çözümler üretebilme ve kendini bir etkinlik ile meşgul edebilme gibi beceriler yer alıyor. Çocuk, akademik destek becerisini kazandığında bilgi edinmeyi, edindiği bilgiyi sorgulayabilmeyi dahası paylaşabilmeyi de öğrenmiş olur.
Arkadaşlık Becerileri
Arkadaşlık becerileri gelişen çocuklar, kendi yaşıtları ile doğru bir iletişim kurar ve sosyalleşebilir. Bu beceri aynı zamanda empati yeteneğini geliştirmeye de yardımcı olur. Çocuk, arkadaşlarının duygularını anlayabilir, onlara uygun tepkiler verebilir, paylaşabilir, oyun oynarken kurallar uyabilir, oyunun sonucunu kabullenebilir. Bu becerileri kazanan çocuk, girdiği sosyal ortamlarda nasıl hareket edeceğine dair de tecrübe kazanır.
Duygularını Yönetme Becerileri
Sağlıklı çocuk gelişimi söz konusu olduğunda en önemli maddelerden birisi çocukların kendi duygu durumları ile başa çıkabilme ve kendi duygularını yönetebilme becerileridir. Sevinçlerini, üzüntülerini, korku, kızgınlık, heyecan gibi duygularını ifade edebilir aynı zamanda hoşlanmadığı duruma karşı tepki vermeden önce düşünebilir. Bu beceriler sayesinde çocuklar kendi duygu durumları ile baş edebilirken bunların sonucunda oluşan durumlara dair sorumluluk alabilmeyi de öğreniyor.
