Asperger sendromu nedir?
Asperger sendromu çocukluk döneminde başlayan gelişimsel bir bozukluktur. Otizm spektrum bozukluğu grubunda olan Asperger sendromu bilişsel ve dil gelişimi açısından otizmden ayrılır. Asperger aendromu tanılı çocuklar sosyal etkileşimde güçlük yaşasalar da belirli bir veya daha fazla alana yönelik aşırı bir ilgiye hatta yüksek IQ’ya sahip olabilirler.
Asperger sendromu belirtileri
Aşırı içe kapanıklık Asperger sendromunun başlıca özelliklerinden biridir denebilir. Otizmden farklı olarak Asperger sendromu tanılı çocuklar başkalarıyla iletişim kurmakta isteklidir ancak sohbeti başlatma ve bitirmede zorluk yaşarlar. Arkadaşlık, akademik başarı, sosyallik konularında istekli olmalarına rağmen bu konuda nasıl iletişim kurmaları gerektiklerini bilemeyebilir veya bu durumları algılayamayabilirler.
Özellikle soyut kavramlar konusunda gelişimleri diğer yaşıtlarına göre oldukça geç tamamlanır. Sözel olmayan ve duygusal iletişimi anlamakta güçlük çekerler. Aşk, mutluluk, sevgi, öfke, yalnızlık gibi duyguları tanımlayamayabilir ya da bu duyguları ifade edemeyebilirler. Duruma uygun olmayan jest ve mimikler, kendini tekrar eden davranışlar ya da tekdüze, mekanik bir ses tonuyla konuşma da Asperger sendromu belirtileri arasındadır.
Nasıl tanı konulur?
3-4 yaşlarına kadar yaşıtları gibi davranan çocuklarda Asperger sendromu bu yaşlardan sonra yavaş yavaş belli olmaya başlar. Kız çocuklarına oranla erkek çocuklarında daha sık görülür. Asperger sendromu tanısı 4-11 yaşları arasında konulabilir. Bazen de daha ileri yaşlarda teşhis edilmesi söz konusu olabilir ancak yetişkinlere tanı koymak daha zordur. Çocuklar uzmanlar tarafından gözlenebilir ve bazı değerlendirme testlerine tabi tutulabilirler. Bu testlerin amacı çocuğun iletişim ve motor becerilerini, özel ilgi alanlarını, sosyal ve duygusal yeteneklerini ölçmeye yöneliktir.
Asperger sendromu tedavisi
Asperger sendromunun literatürde net bir tedavisi görülmemekte olup ancak çocuğun bu sıkıntıdan dolayı yaşayabileceği sosyal, akademik uyumu noktasında psikiyatrik ve psikolojik destek alması oldukça faydalıdır. Erken teşhis ve çocuğun bireysel ihtiyaçlarının göz önüne alındığı bir yol izlendiğinde çocuğun çevre ile ilişkiler kurması, potansiyelini ortaya çıkarması hatta meslek sahibi olması mümkün olabilmektedir. Ailelerin bu konu hakkında bilinçlenmesi ve çocuğun sosyal ilişki becerilerini geliştirmeye yönelik uzmanlarla hatta çocuğun devam ettiği bir okul varsa öğretmenleriyle beraber hareket etmesi çok önemlidir.
Okullarda çocukların uyum sağlaması, empati becerilerinin gelişmesi, özgüvenlerinin desteklenmesi gibi konularda öğretmenlerin rolü büyüktür. Ruh sağlığı uzmanları ise sosyal biliş farkındalığı eğitimi, konuşma ve dil terapisi, bilişsel davranışçı terapi gibi yöntemlerle müdahalede bulunabilirler.
