1-4. Hafta Gebelik
Bebeğiniz uterusunuzun derinliklerinde iki katmandan oluşan bir embriyo ve plasentanız bu dönemde gelişmeye başlıyor.
Anne ve Baba Olmak
Anne ya da baba olmak, herkesin başarabileceği bir şey değildir. Bunu fizyolojik olarak algılamayın. Bir bebeği dünyaya getirmek, anne/baba olmak için yeterli değil demek istiyoruz. Elbette ki tüm anne ve baba adayları, dünyaya yeni bir birey getirmeye hazır olmalıdır.
Sağlıklı hamilelik de planlanmış bir hamilelikle başlar.
Hem anne hem de baba adayının ruhsal, bedensel ve sosyoekonomik olarak bu yeniliğe hazır olması tüm hamilelik sürecini ve sonrasını olumlu bir şekilde etkileyecektir. Fakat siz daha “ailemiz büyüsün mü? Korunmayı keselim mi? Nereden başlayalım?” demeye kalmadan bebek haberi alabilirsiniz.
Planlı Hamilelik
Sosyoekonomik koşullarınız, çalışma zorunluluğunuz, kaygılarınız psikolojik olarak anne olmanızı zorlaştırabilir. Fakat böyle bir kararınız varsa, biyolojik yaşınızın sağlıklı bir çocuk sahibi olmaya elverişli olduğu dönemde bebek planı yapmanız sizin için mantıklı olacaktır.
Kendinizi her anlamda hazırladığınız planlı bir hamilelik, sizin için de bebeğiniz için de en sağlıklısı olacaktır. Bu nedenle kararınızı verir vermez kendinize bir “yapılacaklar listesi” hazırlamanızda fayda olacaktır. Bu sayede hamileliğinizin her döneminde karşılaşacağınız tüm değişimlere önceden hazırlıklı olabilirsiniz.
Aşağıda sizin için hazırlamış olduğumuz maddeleri, yapılacaklar listenize ekleyip uygulamayı unutmayın.
Hamilelik Hazırlık ve Yapılacaklar Listesi
Kadın doğum uzmanına başvurun
Planlı bir hamileliğin size sağlayacağı en büyük avantajlardan bir tanesi, hamilelik süreci henüz başlamadan bir kadın doğum uzmanı yardımıyla sağlığınızı önceden takip edebilecek olmanızdır. Korunmayı henüz bırakmadan 1-2 ay önceden bir kadın doğum uzmanı ile görüşüp aile geçmişiniz ve kalıtsal bir probleminiz olup olmadığı sorgulatmalısınız. Eğer hamileliğinizi ya da bebeğinizin sağlığını etkileyebilecek problemler mevcut ise önleminizi almak için fırsatınız olacaktır.
Yapılacak olan jinekolojik muayeneniz sonucunda hamileliğinizi engelleyecek ya da soruna neden olabilecek problemler varsa, çözüm yollarını arayıp bulmak için vaktiniz olacaktır.
Hamilelik öncesi testlerinizi yaptırın
Smear testi, kadınların zaten periyodik olarak yaptırması gereken bir testtir. Özellikle bebek sahibi olmaya karar verdikten hemen sonra yaptırmanız da sizin ve doğacak bebeğinizin sağlığı için çok önemlidir. Hem anne hem baba adayına kan grubu tayini yapılmalıdır. Kan uyuşmazlığı varsa bunu bilmenizde yarar var.
Ülkemizde en sık görülen demir eksikliği anemisi, Akdeniz anemisi ve diğer kansızlık problemleri tespitlerinin yapılabilmesi için kan sayımı oldukça önemlidir. Aynı zamanda hamilelikte, bebeğinizin sağlığını olumsuz etkileyecek toxoplazma, kızamıkçık, sitomegalovirüs gibi enfeksiyonların varlığı da araştırılmalıdır.
Sizin veya eşinizin ailesinde bulunan kalıtsal hastalıkların tespiti, doğacak bebeğinizin sağlık takibinin yapılabilmesi için gereklidir. Özellikle doğumsal kalp hastalıkları, beyin, omurilik ile ilgili Nöral Tüp Defektleri ve metabolik hastalıkların hamilelik öncesi tespiti yine çok önemlidir.
Fazla kilolarınızdan kurtulun
Hamile kalmadan önce kilonuza dikkat etmelisiniz. Bebek sahibi olmaya karar vermeden önce, eğer sağlıklı bir beslenme düzenine sahip değilseniz, hem kendiniz hem de bebeğiniz için artık sağlıklı beslenmenin tam zamanı. Dengeli beslenme ile birlikte fazla kilolarınızdan kurtulmanız da sağlıklı bir hamilelik geçirmeniz için önemli. Bir diyetisyen kontrolünde bunu gerçekleştirmeyi unutmayın.
Yiyeceklerinizi gözden geçirin
Artık yediklerinize dikkat etmeniz gerekiyor. Sağlıklı bir anne adayı, bebeği için sağlıksız bir bir ortam yaratmak istemez.
Bundan sonra çiğ et ve türevlerinden uzak durmalısınız.
Çiğ köfte, pastırma, kurutulmuş et, pişmemiş her türlü et, sushi, taze peynir, pastörize olmayan süt, az pişmiş yumurta, toxoplazma ve besin zehirlenmesi için zemin hazırlar. Kılıç, ton balığı, büyük ithal somon ve midye, özellikle civa ve kurşun ihtiva ettiğinden uzak durulması gereken besinlerin başında gelir.
Civa ve kurşun vücuttan atılamayan ağır metallerdir ve nörotoksiktir. Meyve ve sebzelerinizi çok çok iyi yıkayın ve dışarıda salata ve taze meyve sularını mümkün olduğu kadar tüketmemeye özen gösterin.
Folik asit almaya başlayın
Folik asitin, hamilelik öncesinde tüketildiği takdirde beyin ve omurilik ile ilgili sorunları %70’e kadar azalttığı bilimsel bir gerçektir. Günde ihtiyacınız olan folik asit miktarı 400 mikrogram veya 0.4 mg’dır. Vitamin yetersizliklerini gidermek için, günlük folik asit ihtiyacınızı karşılarken yanında B12 vitamini ve çinko almanız sizin için faydalı olacaktır.
Önceki hamileliğinizde Nöral Tüp Defekti olan bir bebeğiniz olduysa ya da anne adayı olarak sizde şeker hastalığı, epilepsi, bağırsak hastalığı veya fazla kilo problemi varsa, folik asitin 10 katı kadar yani 4 mg alınması gerekmektedir.
Folik asit kullanımına, korunmayı bırakmadan 1 ay kadar önce başlanmasını öneriyoruz.
Sigarayı ve alkolü bırakın
Alkolün ve sigaranın bebekte yaratacağı zararların üzerinden tekrar geçmemize gerek olmadığını düşünsek de, özellikle alkolün bebeğinizde doğumsal anomalilere yol açacağını unutmayın. Bu ispatlanmış bir gerçektir. Bebek planı yapmaya başladığınızda sigara ve alkole de veda etmeniz gerektiğini unutmayın.
Diş kontrollerinizi yaptırın
Diş eti problemleri, hamilelikle beraber değişen hormonal durumunuz nedeniyle, sıkça yaşayabileceğiniz bir problemdir. Diş çürükleri yine bu dönemde artış gösterebilir. Bu sebeple, hamilelik döneminizden önce diş hekiminize görünmeyi ve gerekli tedavileri olmayı unutmayın. Hamilelik döneminde bu problemleri yaşamamak veya minimuma indirebilmek için diş bakımı ile ilgili bilgi alın.
Kafeini azaltın
Kafein ihtiyacını hamilelik süresince yaşamamak için, hamilelik öncesi dönemde tüketimini azaltın. Bu sayede hamileliğinizi daha rahat geçirmeyi başarabilirsiniz.
Sürekli takip gerektiren hastalığınız varsa kontrollerini yaptırın
Hamilelik öncesinde şekerinize, tansiyon ve tiroidlerinize baktırmanız oldukça önemlidir. Çünkü şeker hastalığı, hipertansiyon ve tiroid hastalıklarını hamilelik esnasında yaşamanız, normal zamanda yaşamanızdan daha farklı olacaktır. Kan şekerinizin hamile kalma periyodunda bir düzeni olması çok önemlidir. Zira düzensiz şeker, bebekte anomali riskini artıran bir etmendir.
Tansiyon ilaçlarının büyük bir çoğunluğu ise hamilelikte kullanılmaması gereken ilaçlardır. Özellikle bebeğiniz için sakıncalıdır. Bu ilaçlar, hamilelikte kullanılabilir olanlarıyla mutlaka değiştirilmelidir. Diğer yandan tiroidin az çalışması durumlarında, hamile kalmanız gecikir, kayıp riskleri de artar.
Doğum kontrol yöntemini bırakın
Yapılacaklar listenizin buraya kadarki kısmını tamamladıysanız buradan sonraki aşama, korunmayı bırakma aşamasıdır. Hap ile korunuyorsanız kutuyu bitirdikten sonra bırakmalısınız.
Doğum kontrol hapını bıraktıktan sonra 1-2 ay içerisinde gebelik olabilir.
Spiral kullanıyorsanız ise çekildikten sonra hamile kalma şansı olur. Yumurtlama zamanınızın takibini iyi yapmalısınız. Çünkü bu dönemde gün aşırı cinsel birliktelik, hamile kalmanızı hızlandıracaktır.
Son adet kanamanızın ilk günü itibariyle 11 günden sonra yumurtlama zamanınıza tekabül edecektir. Gün aşırı cinsel ilişkide bulunmanız ve bir bebek sahibi olmanız için en ideal zaman dilimi bu olacaktır.
Hamile kaldığınız haberini alıncaya kadar folik asit kullanmaya ve beslenmenize dikkat edin. Doktorunuza danışmadan her türlü ilaçtan uzak durmayı da unutmayın.
Her şeyden önemlisi, bu sürecin sabır gerektirdiğini aklınızdan çıkarmayın.
5. Hafta Gebelik konulu makalemizi okumanızı tavsiye ederiz.