Her kadın hayatının belli bir döneminde çocuk sahibi olmayı isteyebilir. Ancak bazı olumsuz sağlık problemleri nedeniyle gebe kalamama ya da hamileliği erteleme durumları yaşanabilir. Kanser, korkutucu bir hastalık olarak görülmesine rağmen günümüzde gelişen tıp ve teknolojiyle birlikte bu hastalığın üstesinden gelinebilir.
Gebelik Sırasında Görülen Kanserler Nelerdir?
Hamilelik sırasında kadınlar kansere yakalanabilir. Hamilelik ile kanserin ortaya çıkması arasında bir ilişki olduğunu söylemek doğru değildir. Özellikle yaşla birlikte kanser görülme ihtimali artabileceği için ileri yaşta gebe kalan kişilerde kanser ortaya çıkabilir. Kadınlar, hamilelikte meme kanseri, melanom, lenfoma, rahim ağzı kanseri, lösemi, yumurtalık kanseri, tiroit kanseri gibi her türlü kansere yakalanabilir. Hamilelik sırasında kansere yakalanmak olası bir durumdur. Kanser, direkt olarak bebeğe zarar vermemesine rağmen alınan tedaviler, bebeği olumsuz etkileyebilir. Kemoterapi sırasında alınan ilaçlar veya radyoterapi sırasında alınan yüksek dozda radyasyon bebeğin gelişimini bozabilir. Kansere yakalandıktan sonra hamileliği sonlandırmak gerekmeyebilir. Ancak bazı durumlarda doktor tarafından bebeğin erken doğumu önerilebilir. Bu nedenle kanser tedavinizin onkoloji alanında uzman hekimlerin bulunduğu ve tüm branşlara sahip olan güvenilir hastanelerde gerçekleştirilmesi önem taşır.
Gebelikte Kanser Nasıl Teşhis Edilir?
Kanser, erken teşhis edildiğinde daha kolay atlatılabilir. Bazı kanserlerin spesifik belirtileri olabilir. Ancak hamilelik ve kanser belirtileri birbiriyle karışabileceği için gebelik sırasında kanser teşhisi yapmak zorlaşabilir. Mide bulantısı, şişlik, baş ve sırt ağrısı, kanama, memede hacim değişikleri bu bulgulardan bazılarıdır. Hamilelik sırasında sıklıkla yapılan ultrason ve kan testleri yardımıyla kanser tanısı konulabilir. Bu nedenle hamilelik süresince rutin muayeneleri aksatmamak önemlidir.
Kanser Tedavisi Görmek Çocuk Sahibi Olmaya Engel mi?
Gebelik sırasında kansere yakalanan kadınlar, hamileliği ve kanser tedavisini birlikte yürütebilir. Kanser tedavisi görmek, gebe kalmaya engel olmayabilir. Tedavinin şeklini hamileliğin süresi, kanserin türü, evresi ve tedavilerin artıları, eksileri etkileyebilir. İyi huylu ve sınırlanmış tümöral kanser türleri, ameliyatla güvenli bir şekilde kanserli bölge çıkarılması ile tedavi edilebilir. Çeşitli ilaçlarla gerçekleştirilen kemoterapi tedavisi ise doktor onayı ile bebek ve anne için kar zarar hesabı yapılarak planlanmalıdır. Radyasyon tedavisi olarak bilinen radyoterapi veya ışın tedavisi ise kanser hücrelerini küçültmek ve yok etmek amacıyla uygulanır. Bu tedavi sırasında karın bölgesi kurşun önlük ile kapatılarak radyasyonun zararlı ışınlarından bebeğin korunması sağlanabilir. Bazı durumlarda eğer mümkünse kanser tedavisine başlamak doğumdan sonraya ertelenebilir.
Bazı kanser türlerinde ve tedavilerinde yumurtalıklar zarar görerek doğurganlık olumsuz etkilenebilir. İleride hamile kalmayı düşünen kişiler bu olumsuz durumlara rağmen bazı tedavi yöntemleriyle çocuk sahibi olabilir. Kanser teşhisi konulduğunda ileride yumurtalıkların zarar görme riski varsa, sağlıklı yumurtalar tespit edilerek saklanması sağlanır. Bunun için embriyo veya yumurta dondurma yöntemleri kullanılabilir. Kanser tedavisinden sonra gebe kalmayı düşünen kişilerin dondurulmuş yumurtalarının kullanılması ile tüp bebek yöntemi sayesinde hamilelik sağlanabilir. Nasıl bir tedavi uygulanacağına doktorunuzla birlikte karar verebilirsiniz.
Kemoterapi Tedavisinde Gebelik Nasıl Olur?
Hamilelik sırasında kanser tanısı almak ve tedaviye başlamak stresli ve rahatsız edici olabilir. Kemoterapi tedavisinde gebelik planı deneyimli bir sağlık ekibi ile birlikte yapılmalıdır. Onkologlar ve kadın doğum uzmanlarının birlikte çalıştığı bir ekip tedaviye karar vermelidir. Olası riskler ve en iyi tedavi yöntemleri belirlenmelidir. Riskli durumlar nedeniyle hamilelik sırasında bazı kanser tedavi yöntemlerini ertelemek önerilebilir.
Hamileliğin ilk üç aylık döneminde kemoterapiye başlamak riskli olabilir. Bu dönemde bebek gelişir. Bebek, dış etkenlere ve ilaçlara en duyarlı zamanında olduğu için kemoterapinin kalıcı zararları ortaya çıkabilir. Bebekte doğum kusurları görülebilir ya da gebelik kaybedilebilir. Bu nedenle doktorunuz tarafından kemoterapi için hamileliğin üçüncü veya altıncı ayının beklenmesi önerilebilir. İlerleyen dönemlerde bebek için en az zararlı olabilecek ilaçlar kemoterapide kullanılabilir. Bebeğin dışını saran zar olan plasenta, çoğu ilacın bebeğe ulaşmasını engelleyebilir. Kemoterapi tedavisinde bağışıklığı sağlayan kan hücreleri azalabileceği için vücudun savunma sistemi zayıflayabilir. Bundan dolayı anne ve bebek enfeksiyonlara açık hale gelebilir.
Kemoterapi Sırasında ve Sonrasında Gebelik Nasıl Olur?
Kanser hastalıklarının tedavi yöntemlerinden biri kemoterapidir. Kemoterapi sırasında ve sonrasında gebelik boyunca bazı durumlara dikkat edilmelidir. Kemoterapi ilaçlarıyla kanser hücrelerinin azaltılarak ortadan kaldırılması sağlanabilir. Ancak kemoterapinin faydası kadar vücuda yan etkileri de bulunabilir. Bu yan etkiler gebelik sırasında ve sonrasında bazı sorunlara neden olabilir. Bu nedenle doktorunuzun tavsiyelerine uymanız, sizin ve bebeğinizin sağlığı açısından önemlidir. Kemoterapi ilaçlarının etkisi ile kalp ve diğer organlar zayıflayabilir. Hamilelik ve doğum sırasında kalbin normalden fazla çalışması gerektiği için olumsuz durumlar ortaya çıkabilir.
Kanser tedavisi tamamlandıktan ve hastalık atlatıldıktan sonra gebe kalmak mümkün olabilir. Ancak bazı durumlarda doktor tarafından hamilelik planının ertelenmesi istenebilir. Kemoterapi sırasında yumurtalar hasar görebileceği için bu yumurtalar vücuttan atılıp sağlam yumurtalar kalana kadar beklenmelidir. Doğumdan sonra kemoterapi tedavisi devam eden kadınlar emzirme konusunda doktoruna danışmalıdır. Kanser hücreleri anne sütü yoluyla bebeğe geçemez ancak bazı ilaçlar geçebildiği için olumsuz durumlarla karşılaşılabilir.
Kanser Tedavisi ve Üremeye Etkileri Nelerdir?
Kanser tedavileri çok çeşitlidir. Kanser tedavisi ve üremeye etkileri konusuna bakıldığında kemoterapi, radyoterapi, ameliyat, hormon tedavileri gibi yöntemlerin vücuda birçok etkisi vardır. Vücuttaki organlar üzerinde olumlu ve olumsuz etkileri ortaya çıkabilir. Ayrıca üreme organlarını ve doğurganlığı etkileyebilir. Kanser tedavisi ve üremeye etkileri şunlardır:
- Kemoterapi ve hormon tedavisi sırasında kullanılan ilaçlar, yumurtalıkları etkileyerek yumurta sayısında azalma ve fonksiyonunda bozukluğa sebep olabilir. Üremeye ve doğurganlığa geçici veya kalıcı zararı olabilir. Ayrıca bebekte doğum kusurlarına neden olabilir.
- Radyasyon tedavisi sırasında fazlaca organlara gönderilen radyasyon ışınları belli doz miktarını geçtiğinde olumsuz sonuçlar ortaya çıkarabilir. Rahimde ve yumurtalıklarda hasara neden olabilir. Gebelikte düşük ya da erken doğum görülebilir.
- Ameliyat tedavisi sırasında operasyon yapılan bölge bebeğe yakınsa erken doğum veya düşük görülebilir. Rahim ve yumurtalıkları ilgilendiren bir bölgede gerçekleştirilen ameliyat sonucu üreme organları ve hücreleri zarar görerek doğurganlığı etkileyebilir.
Kanser teşhisi almak ve tedavi sürecini yaşamak insanları korkutabilir. Özellikle gebe olanlar ya da çocuk sahibi olmak isteyenler olumsuz düşüncelere kapılabilir. Fakat, hamilelik sırasında kanser olunsa bile doğru tedavilerle sağlıklı bebekler dünyaya getirmek mümkündür. İleride hamile kalmayı düşünen kişiler, bu konuyu hekimleriyle konuşarak yumurtalarını veya embriyolarını saklama, dondurma yöntemleri ile ilgili bilgi alabilirler. Tecrübeli hekimlere sahip ve son teknoloji donanımlı tıbbi ekipmanları bulunan hastanelerimizde, hamilelere kanser tedavisi uygulanabilir.
