Konuşma ve dil becerisi, miniklerde içgüdüsel olarak bulunur. Bu beceri, bebeklerin dünyayı algılama ve çevreyle bağ kurma yetenekleriyle eşzamanlı olarak gelişir.
Bebeklerde konuşma minik seslerle başlar. Bu sesler, zamanla anlaşılır ve açık cümlelere dönüşür. Söz konusu becerilerin ilerleyişinde bir aksaklık varsa bunu erkenden takip etmek ve önlemek mümkündür. Sevimli miniklerin konuşma sürecini merak ediyorsanız, yazının devamını okuyabilirsiniz.
Konuşma ve Dil Gelişimi Nedir?
Minikler, sesleri algılama ve ayırt etme konusunda doğuştan yeteneklidir. Annenin sesinin diğerlerinden ayırt edilmesi bu becerinin ilk belirtilerinden biridir. Tanımlanan sesler zamanla sevimli taklitlerle yeniden yorumlanır. Taklitler ise belli bir süre sonra belirgin ses, hece ve sözcüklere dönüşür. Bebeklerde konuşma gelişimi, bu şekilde özetlenebilir.
Ses teli olarak da bilinen vokal kortların gelişimi, bebeklerde konuşma sürecinde oldukça önemlidir. Bu organlar geliştikçe miniklerin ses aralığı doğal olarak genişler. Ses aralığının artması ise farklı hece, ton ve zamanla sözcükleri telaffuz etmeyi mümkün kılar. Vokal kortlar geliştikçe bebekler seslerini kontrol edebilmeyi ve onları anlamlı sözcüklere dönüştürmeyi başarır.
Bebeklerde dil gelişimi, fiziksel koşulların yanı sıra psikolojik ve sosyal bir süreç içerir. İletişim becerisi, miniklerin ailelerini, yaşamlarını ve dünyayı keşfetmelerinin sonucudur. Bebeklerinizle kurduğunuz iletişim onların konuşma yeteneğini doğrudan etkiler. Minikler, kendilerini ifade etmeyi başardıkça konuşma ve telaffuz konusunda gelişme gösterir. Tüm bu süreçler tamamlandığında, çocuğunuz kendini net ve akıcı bir biçimde ifade etmeye başlar.
Bebekler Ne Zaman Konuşur?
Miniklerin ilk sözcükleri ebeveynler için unutulmazdır. Bu heyecanlı anlar genellikle 8 ile 18 ay arasında gerçekleşir. Bebekler, bu yaşlarda tek veya iki heceli kelimeleri telaffuz edebilir. Konuşma becerisi, yukarıda bahsedildiği gibi fiziksel ve psikolojik gelişime bağlı olarak adım adım gelişir. Bu süreci aydan aya takip ederek miniğinizin doğuştan gelen yeteneğini geliştirdiğine tanık olabilirsiniz.
Esneme, ağlama, geğirme ve öksürme gibi yaşamsal faaliyetler, konuşma sürecinde önemli bir yere sahiptir. Bu faaliyetler, ses tellerinin gelişimini sağlar ve esnekliği arttırır. Minikler, zamanla ebeveynlerinin ilgisini çekmek ve duygularını ifade etmek için sesler çıkarmaya başlar. Duyguların ve isteklerin sesler ile anlamlandırılması, iletişim becerisinin ilk adımıdır. Sonuç olarak, 18 ile 36 ay arasındaki süreç bebeklerde konuşma yaşı olarak kabul edilse de bu becerinin ilk göstergeleri doğumdan sonraki süreçte başlar.
Ay Ay Bebeklerde Konuşma ve Dil Gelişim Süreci
Minikler, doğumdan sonraki üç yıl boyunca hızlı bir gelişim gösterir. Bu süreç, miniklerin dünyaya adapte olduğu ve çevrelerini keşfetmeye başladığı bir zamandır. Yürüme ve konuşma gibi beceriler bu süreçte kazanılır. Minikler, bu zamanlarda becerilerini göstermek ve geliştirmek için epey istekli olur. Bebeğiniz bu süreçte biraz meraklı ve enerjik olabilir. Bebeklerde dil gelişim dönemleri, aydan aya aşağıdaki gibi gerçekleşir.
Her şeyden önce endişelenmeyin. Yeni yürümeye başlayan çocukların yeni dil becerileri ile mücadele etmek normaldir. Çocuğunuzun düşüncelerini cümleler halinde biçimlendirmesine yardımcı olmak için, bu cümleleri ve sesleri nasıl çıkartacağını ona öğretmeniz gerekir. Diyelim ki çocuğunuz çoraplarını giymek istiyor. Çoraplarını giymek için ‘’anne, çorap ve yardım’’ kelimelerini ayrı ayrı kullanabilir. Ona kelimelerini nasıl birleştireceğini sizin öğretmeniz gerekir. Cümlenin doğrusunu söyleyerek kafasına daha doğru kodlamasına yardımcı olabilirsiniz.
Konuşmayı öğrenmesi için söylediklerinizi tekrar etmesini istemeniz başta iyi bir yol gibi görünebilir ancak sürekli devam etmeniz bunu öğretmek yerine ezbere bir komuta dönüştürür. Zaten cümleleri bir araya getirme isteğinden dolayı muhtemelen sizi sık sık taklit edecektir. Hevesli değilse, kelimeleri bir kez daha tekrarlayın ve sonra bırakın. Belki bir dahaki sefere hatırlar ya da taklit etmeye çalışırken daha rahat olur. Çocuğunuz tam olarak öğrenene ve cümleleri kendi kendine kullanmaya başlayana kadar ona her ihtiyacı olduğunda aynı tür kısa ve basit cümleler kullanın.
Kelimeleri cümle haline getirmeye başladığında ve kelimeleri tam doğru telaffuz edemediğinde onu sert bir şekilde uyarıp hemen doğrusunu söylemesi için baskı uygulamayın. En azından kelimeleri birleştirmeye çalışmasının iyi bir gelişim olduğuna odaklanın. Bununla birlikte eksik de olsa talep etmeye çalıştığı şeyi anladığınızda karşılık vermeye çalışın ki sizinle iletişim kurabildiğini anlıyor olsun. Bununla beraber zaman içinde ‘’ile’’ gibi bağlaçları da cümle içinde kullanmasını öğretmek de konuşmasını geliştirmesine yarar sağlar. Uzun cümle modellemelerine başlayabileceğinize, sizinle konuşmak için daha fazla çabaladığında karar verebilirsiniz.
Kelimeleri biliyor ancak doğru birleştiremiyorsa kelimeleri cümlelerin neresinde kullanacağını öğrenmesine yardımcı olun. Kuracağınız cümleler aynı ve tutarlı olduğunda daha hızlı öğrendiğini görebilirsiniz.
Onu anlamadığınızda sinirli oluyorsa, bu da iyi bir işarettir. Bu, sizinle iletişim kurmaya çalıştığını, sizin mimiklerinizi anlamaya çalıştığını ve iletişim kurmak için hevesli olduğunu gösterir.
