6 ay-3 yaş arası çocuklarda sık görülen krup (akut laringotrakeobronşit), enfeksiyon kaynaklı üst solunum yolu tıkanıklığıdır. Krup, ana nefes borusunun girişinin şişmesi sonucunda oluşan öksürük ve nefes darlığıdır. Sonbahar, kış ve bahar aylarında daha sık görülen krup’un sebebi, virüslerdir.
Az miktarda ödem bile hava yolunu tıkayabilir
Erişkinlerle karşılaştırıldığında bebekler ve küçük çocuklar, daha küçük hava yollarına sahiptirler. Dil orofarenkse, yani ağız-geniz bölgesine göre daha büyüktür. Çocuklarda hava yolunda oluşan az miktarda ödem bile hava yolunun önemli derecede tıkanmasına ve solunum sıklığının artmasına neden olabilir.
Havlama gibi öksürük şikayetiyle acile başvuruyorlar
Krup hastalığı genellikle hafif ateşin eşlik ettiği üst solunum yolu enfeksiyonu bulgularıyla başlar. Ses kısıklığı veya seste kabalaşma, kalınlaşma görülür. Hastalar tipik olarak özellikle geceleri uykudan uyandıran havlar tarzda öksürük ve eşlik eden stridor (nefes alma sırasında horlama) ile acil servise başvururlar. Tıkanıklık arttıkça çocukta nefes almada güçlük, hızlı nefes alma, huzursuzluk, ağız etrafında, dudak ve tırnaklarda morarma görülebilir.
Krup bulaşıcıdır!
Ateş her zaman olmayabilir. Belirtiler genelde gece çocuk yatar pozisyondayken ağırlaşır. Krup, yüzde 5-10 hastada hastanede tedavi görmeyi gerektirir. Krup, tıbbi acil bir durumdur. Hasta olan kişinin öksürmesi veya hapşırmasıyla havaya çıkan damlacıklarla ya da direkt temasla bulaşır.
Nefes borusu ve ses tellerindeki ödem azaltılır
Viral krup antibiyotik tedavisi gerektirmez. Geleneksel olarak başlangıç tedavisi olarak soğuk buhar uygulansa da son yapılan çalışmalarda etkinliği gösterilememiştir. Hatta çocukta huzursuzluğu arttırıyor ve oksijen ihtiyacı ortaya çıkıyorsa, soğuk buhar tedavisi sonlandırılmalıdır. Çocuğun nefes almasını kolaylaştırmak için yatarken başı yükseltilmelidir. Ayrıca, ağlama esnasında nefes darlığı artacağından, çocuğun sakin ve sessiz bir ortamda tutulmaya çalışılması gerekir. İlaç tedavisi olarak ‘kortikosteroid’ verilir. Kortikosteroidler, nefes borusu girişi ve ses tellerindeki ödemi azaltarak etkili olur. Aynı zamanda nebulize yani buhar yoluyla da uygulanabilir. Belirgin nefes darlığı olan hastalarda ‘epinefrin’ de buhar tedavisi şeklinde uygulanır. Ateş varsa, ateş düşürücüler kullanılabilir. Bol sıvı alımı önemlidir.
Ailelere öneriler
Çocuğu sakinleştirmek, temiz ve serin hava almasını sağlamak çok önemlidir. Soğuk havalarda pencereyi açıp 10-15 dakika nefes alması sağlanabilir. Sıcak havalarda ise buzdolabının karşısında nefes almak çocuğu rahatlatabilir. Ancak çocukta nefes almada zorluk, huzursuzluk, bilinç bulanıklığı, sıkışık ve hırıltılı solunum, göğüs duvarında çekilme, yüksek ateş ve deri ve tırnaklarda morarma gibi belirtiler varsa mümkün olan en kısa zamanda bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir.
Krup Hastalığı İle Başa Çıkmak
Krup hastalığı küçük çocukları etkileyen viral bir enfeksiyondur. Ses tellerinin enfekte olup şişmesi ile gerçekleşir. Kulağı tırmalayıcı, havlar gibi bir öksürüğe ve nefes almada zorluğa sebep olur. Çocuğunuzun krup hastalığı ile başa çıkmasına yardımcı olmak için aşağıdaki adımları takip edin.
1.Adım
Sakin olun. Çocuğunuzu rahatlatın ve onu mümkün olduğunca gevşetmeye çalışın. Krup korkutucudur ama sakin kalabilirseniz çocuğunuzun durumla daha iyi başa çıkmasına yardım edebilirsiniz. Çocuğunuzu gevşetmeniz onun daha kolay nefes almasını sağlayacaktır.
2. Adım
Duşta suyu yüksek sıcaklıkta açın ve çocuğunuzla buharlı banyoda oturun. Nemli banyo nefes almayı kolaylaştıracaktır. Yaklaşık on dakika içinde iyileşmeler görürsünüz.
3. Adım
Temiz hava alın. Çocuğunuzu serin akşam havasına çıkarmak öksürük krizlerini rahatlatabilir. Dışarısı soğuksa çocuğunuzu bir battaniye ile sarın. Hiçbir şey krup hastalığına serin temiz hava kadar iyi gelmez.
4.Adım
Çocuğunuz kucağınıza alın ve sırtı dik oturtun, oturmak hava yollarının açılmasına yardım edecek ve daha kolay nefes almasını sağlayacaktır. Boğazını yumuşatmak için çocuğunuzu bolca sıvı almaya teşvik edin.
5.Adım
Çocuğunuzun yanında uyuyun böylece bir öksürük krizi halinde ona yardım edebilirsiniz. Krup genellikle beş altı gün sürer ve geceleri kötüleşir. Çocuğunuzla uyumak krup hastalığı ile mücadele ederken uyumasını kolaylaştıracaktır.
6.Adım
Krup hastalığının kötüleştiğine dair herhangi bir işaretin farkında olmak için onu yakından takip edin. Çocuğunuzun nefes almak için mücadele ettiğini veya nefes alırken tiz bir ses çıkarttığını fark ettiğinizde ise derhal tıbbi yardım isteyin.
