Çocukların okulu, sınavları, ev ödevleri, kursları, doğum günü partileri, yüzme dersleri; anne babaların hiç bitmeyen işleri…
Tüm bu koşuşturmayı bir saatliğine durdurup bütün ailenin birlikte yapacağı ve her birinin fayda sağlayacağı eğlenceli bir aktivite arıyorsanız “aile yogası” tam size göre. Peki, nedir bu aile yogası? Yoga Uzmanı Gökçe C. Akyıldız “Ebeveynlerin çocuklarla beraber ‘oyunlara’ dahil olup, hem beraber hem de bütünün bir parçası olarak, bir takım çalışmasını deneyimledikleri; çocuklarla beraber konsantrasyon ve hayal gücünün birleştiği bir keşif yolculuğuna çıktıkları derslerden oluşuyor diyebiliriz” diye tanımlıyor aile yogasını.
YOGAYA KAÇ YAŞINDA BAŞLAMALI?
Aile yogası ya da çocuk yogası söz konusu olduğunda ilk akla gelen sorulardan biri de çocuğun kaç yaşında yogaya başlayabileceği, bu noktada herhangi bir sınırlama olup olmadığı.
“Bu bana en çok gelen sorulardan biri” diyen Akyıldız, “Benim stüdyoda veya atölyelerde verdiğim seanslarda alt sınırım üç yaş. Ancak bu elbette değişkenlik gösterebilecek bir durum. Üç yaşını doldurmadan da katılan öğrencilerim oldu, bazen daha büyük yaş grubunda olup seansa tek başına katılmakta zorlanan öğrencilerim de oldu. Her çocuk ‘kendine özel’dir. Ve uzmanın da genelleme yapmadan her çocuğu bireysel değerlendirmesi gereklidir. Bu da ancak çocuğun seansa katılımı ile gerçekleşebilir. Çocuğun bedenini gözlemlemek, kendini keşfetme yolculuğunda ona alan açmak ve bu yola ışık tutmak uzman olarak izlememiz gereken bir yoldur” diye yanıtlıyor bu soruyu.
EBEVEYN-ÇOCUK İLETİŞİMİNİ GELİŞTİRİYOR
Son yıllarda popülerleşen aile yogası dersleri, aile üyelerinin birlikte öğrendikleri ve birbirlerine öğrettikleri bir sürece dönüşüyor. Ebeveyn ve çocuk arasındaki iletişim ve ilişkiyi geliştiren aile yogası birlikte geçirilen zamanı kaliteli biçimde değerlendirmek için de çok güzel ve nitelikli bir alan açıyor. Çocukların aileleri ile beraber yoga yapmayı çok sevdiklerini söyleyen Gökçe Akyıldız, “Anne, baba veya herhangi bir ebeveynin bir zamanlar çocuk olduğunu hatırlaması ve çocuğun belki de oynanan oyunlarda, uygulanan yoga duruşlarında ve çalışmalarda bunu gözlemlemesi; beraber oyun kurmak ve oyun oynamanın deneyimlenmesi; ebeveyn ve çocuk arasındaki dengenin uygulanan yoga duruşları, nefes egzersizleri, meditasyonlar, oyunlar ve partnerli çalışmalar ile kurulması ebeveyn-çocuk arasındaki ilişkinin gelişmesine katkı sağlıyor” diyor.
Çocuklar yaşam enerjisi ile dolu, bedenleri son derece esnek ve hayal dünyaları yetişkinlere göre çok daha geniş. Yoga tüm bu özelliklerini koruyup geliştirmeye yardımcı oluyor.
ÇOCUKLAR RAHATLIYOR, KONSANTRASYONLARI ARTIYOR
Aile içi ilişkilerin gelişmesinin ötesinde yoganın çocuklar üzerinde birçok faydalı etkisi bulunuyor. Aslında liste oldukça uzun, ancak kısaca özetleyecek olursak fiziksel olarak; sinir sistemini rahatlatıyor, uyumayı kolaylaştırıyor, sindirim sisteminin düzgün çalışmasına yardımcı oluyor ve bedenlerindeki gerilimi azaltıyor. Aynı zamanda kasları gevşetip rahatlatıyor. Psikolojik/ zihinsel olarak da oldukça önemli faydaları bulunuyor. En önemli faydaları konsantrasyonu, odaklanmayı geliştirmesi, stresi azaltması ve zihni rahatlatması. Gökçe Akyıldız çocuk yogasının duygusal etkilerini ise şöyle sıralıyor: “Kendilerini ifade etmede yardımcı oluyor; özellikle çocukları; duygularını rahatça ifade edebilmeleri için destekliyor; hayal güçlerini geliştiriyor, özgüvenlerini arttırıyor.”
Günün her saati yoga yapabilirsiniz. İhtiyacınız olan şey vücudu sıkmayan rahat kıyafetler ve birer mat. Evin dikkat dağıtmayacak sakin bir köşesini tercih edin ve daha iyi köklenebilmek için çoraplarınızı çıkarın.
EVDE ÇOCUKLARIYLA YOGA YAPMAK İSTEYENLERE ÖNERİLER
Stüdyoda yapılan aile yogası derslerinde elbette alanında uzman bir eğitmen aileleri yönlendiriyor. Peki, evde çocukları ile birlikte yoga yapmak isteyen ebeveynlere neler önerirsiniz? Nelere dikkat etmeli, nelerden uzak durmalılar?
“Evde çocukları ile beraber yoga yapmak isteyen herkes yapabilir” diyor Gökçe Akyıldız ve devam ediyor: “Elbette bu alanın dinamiği ebeveyn ve çocuk arasında yoga yaptıkça kendiliğinden oluşacaktır. Dikkat etmeleri gereken bir şeylerden çok; çocukları ile beraber kaliteli ve keyifli zaman geçirirken, hem kendileri hem çocukları için ayırdıkları bu zaman dilimi boyunca çocukları ile beraber ‘şimdi ve burada’ olma halini deneyimlemeye özen göstermeleri. Aynı zamanda şunu söyleyebilirim; yoga yaparken faydalanılan kaynakların yeterliliği ve gerçekten bu alanda uzman bir kişi ya da kaynak tarafından öğrenip uyguluyor olmaları da önemli.”
ÇOCUK YOGASI
Aile yogasının odağında çocuklar var ve aslında temelini de çocuk yogası oluşturuyor. Doğru nefes almayı, hayal güçlerini kullanarak hem yoga duruşları uygulamayı hem de var olan beden esnekliklerini korumayı öğreten çocuk yogasının, fiziksel olduğu kadar psikolojik birçok faydası bulunuyor.
Çocuklar enerji dolu ve esnek oldukları gibi, zihnen de hayal gücü bakımından yetişkinlere göre çok açıklar. İşte çocuk yogası; yaşam boyunca bu özelliklerini koruma ve geliştirmelerini, hayal güçlerini pozlarla (asanalarla) doğru bir şekilde yönlendirmeyi, kendilerine olan güvenlerini pekiştirmeyi, bedenlerini kullanarak nasıl rahatlayabileceklerini öğretmeyi hedefliyor.
Birçok farklı yoga pozunun yer aldığı seans kapsamında yapılan nefes ve rahatlama çalışmaları; hareketli pozlar, bilinçli farkındalık (mindfulness) temelli meditasyon ve egzersizler, hikayeler, çocukların yaratıcılıklarını geliştirmeyi amaçlıyor.
Çocuk yogası seansları oldukça eğlenceli geçiyor ve birçok farklı materyalden ve yardımcı elementlerden faydalanılıyor. Gökçe Akyıldız bunları şöyle anlatıyor:
“Müzik ve resim seans içerisinde kullanılan yardımcı elementlerden sadece ikisi. Özellikle klasik müziğin çocuklar üzerinde sakinleştirici bir etkisi var. Tabii ki hareketlenmeye ihtiyaç duyarsak da pop, rock, jazz sound’unda müziklerle seansın enerjisini arttırabiliyoruz. Uyguladığımız ‘yönlendirmeli çocuk meditasyonları’ var ve hayalgücü çalışmaları ön planda.
Görsel ögelerle öğrenme daha akılda kalıcı ve kolay oluyor. Bu nedenle ‘yoga kartları’ kullanıyorum ve bu kartları nasıl kullanacaklarına dair onlara alan açıyorum. Farklı disiplinlerden faydalanmayı, seanslarımı onlarla harmanlamayı seviyorum. Örneğin en çok faydalandığım disiplin ‘yaratıcı drama’. Ancak burada unutulmaması gereken şey, faydalanılan disiplinlerin, aktivitelerin, oyunların, masalların amaç değil, ‘yoga’yı öğretmek ve desteklemek için kullanılan araçlar olduğu.”
