Bebeğimiz sağlıklı ve huzurlu olduğu, güldüğü sürece hayat bize toz pembedir; ancak bebeğimiz biraz huzursuzlandığında ve hastalandığında da durum tam tersi bir hal alır. Hele ki miniğiniz kuru kuru öksürdüğünde o çıkan hırıltılı ses, öksürdükçe minik göğsünün şiddetle inip kalkması, konuşamasa bile boğazının her öksürükte acıdığını bilmeniz… Evet, bebeğiniz hastalandığında üzülürsünüz, hatta çoğu anne bebekleri hastalandığında hemen korkuya kapılıp panik yapar. İnanın panik yapmanın ne size ne de öksürmekten yorgun düşen bebeğinize hiçbir faydası olmayacaktır. Panik yapmak yerine önce sakin olun. Öksürüğün neden kaynaklanabileceğini anlamaya çalışın. Sonra da bebeklerde kuru öksürük nasıl geçer, ona odaklanın.
Öksürük Nedir? Öksürük Çeşitleri Nelerdir?
Bronşçuklardaki havanın, solunum organları tarafından aniden ve gürültüyle dışarı çıkarılması öksürüktür. Öksürük istemsiz bir reflekstir. Doğal bir mekanizma olan bu refleks, solunum sisteminin bir savunma aracıdır ve birçok neden bu refleksi tetikleyebilir. Basit bir nedenle oluşabileceği gibi ciddi bir rahatsızlığın habercisi de olabilir. Bu nedenle, öncelikle bebeğinizin ne tür bir öksürüğe sahip olduğunu ayırt edebilmeniz önemlidir.
Bebeğinizin öksürüğünün kuru öksürük mü yoksa başka bir öksürük türü mü olduğunu; öksürüğün özelliklerine ve süresine göre ayırt edebilirsiniz.
- Kuru Öksürük: Adından da anlaşılacağı gibi öksürükle beraber mukus salgısı ya da balgam içermeyen öksürük çeşididir. Bebeklerde kuru öksürük balgam veya mukus içermediğinden hava, akciğerlerden atılırken boğazı daha çok tahriş eder. Genelde şiddetli bir ses çıkaran bu öksürük çeşidi bazen hafif şiddette de seyredebilir. Bazen de soğuk algınlığına bağlı olarak ortaya çıkar.
- Islak (Balgamlı) Öksürük: Eğer öksürüğünüz ıslak ise balgam ya da mukus içeriyordur. Balgam ve mukus akyuvar hücreleri içeren bir salgıdır. Öyle ise ıslak öksürük bir enfeksiyonun varlığına işaret eder. Enfeksiyon kaynaklı öksürük, beraberinde yüksek ateşi de getirebilir. Bu nedenle bebeğinizin ateşini sık sık kontrol etmeniz gereken bir öksürük çeşididir. Soğuk algınlığı da bazen balgamlı öksürüğe sebep olabilir.
- Krup Öksürüğü: Bir enfeksiyondan kaynaklanan krup hastalığının sebep olduğu öksürük çeşididir. Yalancı kuşpalazı olarak da bilinen krup, bebeğinizin ses tellerinin altındaki bölgeye etki eden, viral ya da bakteriyel bir enfeksiyonun sebep olduğu bir solunum yolu hastalığıdır. Genelde 6 ay ile 5 yaş aralığındaki çocuklarda görülen krup öksürüğü, havlama şeklinde çıkan bir ses ile kendini gösterir.
- Hırıltılı Öksürük: Adı gibi hırıltı ile birlikte kendini gösteren öksürük çeşididir. Astım ve bronşit gibi hastalıklar buna sebep olabilir.
- Psikojenik Öksürük: Uyku zamanı görülmeyip bebeğinizin uyanık olduğu zamanlarda görülen kuru öksürük şeklidir. Genelde gribal bir enfeksiyon sonrası devam eder. Psikojenik denmesinin sebebi, bu öksürüğün nedeninin fiziksel olarak açıklanamamasıdır.
- Boğmaca Öksürüğü: Bebeklerde boğmaca hastalığının sebep olduğu öksürüktür. Başta hafif öksürük şeklinde seyrederken daha sonra ciddi öksürük nöbetlerine dönüşür. Öksürük nöbetleri esnasında bebeğiniz boğulacak gibi olur ve nefes almakta güçlük çeker.
Bebeklerde Kuru Öksürük Görülmesinin Nedenleri
Genelde bebeklerde kuru öksürük balgam ya da mukus içermediğinden, acı verici ve güçlü kasılmalara sebep olan ve uzun süreli devam eden şekilde seyreder. Öksüren bebek için herhangi bir tedavi yöntemi uygulayabilmeniz için, öncelikle problemin nedenini bilmeniz gerekir. İşte bazı olası nedenler;
- Soğuk algınlığı en sık görülen sebeplerdendir. Soğuk algınlığı yaşayan bebeğin boğazında gıdıklanma ve tahriş olur. Bu gıdıklanma ve tahriş sonucu da bebeklerde kuru öksürük görülebilir. Problem ilerledikçe öksürük artık balgamlı hale gelebilir.
- Grip, yani influenza virüsü de sık görülen sebeplerdendir.
- Nemin az olması, yani kuru hava ortamı bebeklerde kuru öksürük sebebidir.
- Aşırı sıcak hava, bebeklerin boğazında kuruma ve gıdıklanmaya sebep olarak beraberinde kuru öksürük getirebilir.
- Sigara dumanına maruz kalan ya da tahriş edici kimyasal maddeleri soluyan bebekte de bu öksürük görülebilir.
- Reflü sonucu midedeki asitli içeriğin ağza gelmesiyle, bebeklerin boğaz bölgesi tahriş olur. Bu tahribat ise bebeklerde kuru öksürüğe sebep olabilir.
- Boğmaca hastalığı da kuru öksürük sebepleri arasında yer alır.
- Büyüme ve gelişme geriliği olan bebeklerde, sık görülen ve bir türlü geçmek bitmeyen ıslak ya da kuru öksürüğün sebebi kistik fibrosis olabilir.
Bebeklerdeki Öksürük Nasıl Geçer? Öksürük Tedavisi
Öksüren bebekler için evde uygulanabilecek birçok basit yöntem vardır. Genellikle bu önlemler alındığında, bebeğiniz çok kısa sürede can yakıcı ve yorucu olan bu kasılmalardan kurtulur. Öksürük tedavisi için;
- Bebeğinizin üşüyeceğini düşünerek kapı cam açmamak yapılan en büyük hatalardan biridir. Bebek odasını sık sık havalandırın ve temiz havanın içeri girmesine izin verin.
- Bebeğin bulunduğu ortamda sigara içmeyin. İçilmesine de izin vermeyin. “Olur mu canım, bebeğin yanında tabii ki sigara içmiyoruz, hep balkonda içiyoruz.” diyenleri şimdiden duyabiliyorum. Siz dumanı balkonda bırakıp öyle içeri girdiğinizi sanıyorsunuz ama kıyafetleriniz, elleriniz, saçlarınız ve nefesiniz o kokuyu ve dumanı sizinle birlikte bebeğinize taşıyor.
- Parfüm ve oda kokularını kullanmayın. Bu ürünler bebeğinizin öksürüğünü şiddetlendirdiği gibi bebeğinizin, içeriğindeki kimyasallara maruz kalması da ona ayrıca zarar verir.
- İster yaz ister kış mevsiminde olsun, bebeğinizin odasının çok sıcak olmamasına dikkat edin. Bir oda termometresi kullanmak işinizi kolaylaştıracaktır.
- Miniğinize dar ve polyester içerikli kıyafetler giydirmeyin. Bu kıyafetler bebeğinizi terleterek öksürüğünü artırır. Rahat ve nefes alan pamuklu kıyafetler giydirin.
- Bebeğinizin odasının nemli olmasına özen gösterin bunun için soğuk buhar makinesi alabilirsiniz.
- Bol bol su içmesini sağlayın. Eğer bebeğiniz hala anne sütü ile besleniyorsa sık sık emzirin. Süt ve su gibi sıvı maddeler boğazı yumuşatarak bebeklerde kuru öksürük nöbetlerini azaltır.
- Burun spreyi kullanarak bebeğinizin burun kanallarını nemlendirmek, öksürüğün şiddetini azaltabilir.
- Bebeğiniz ek besine geçmişse ona taze ve ılık bir çorba içirin.
- Ek besin alan ve 1 yaşını geçkin bebeğe, bitki çayı ya da ılık su ile birlikte bir kaşık bal vererek boğazını yumuşatabilirsiniz.
- Bebeğinizi çok fazla ağlatmamaya çalışın. Ağlayıp çığlıklar atarsa öksüren bebeğinizin boğazı daha fazla tahriş olur ve öksürük nöbetleri artar. Bunun için hafif müzikler dinletin ve dinlenmesini sağlayın.
Bütün bu önerileri uygulamadan önce bebeğinizi uzman bir doktora götürmeniz ve doktorunuzun da fikrini almanız gerektiğini lütfen unutmayınız.
Bebeğimi Ne zaman Doktora Götürmeliyim?
Hafif başlayan, 1 haftadır geçmeyen ve zamanla şiddetlenen öksürüğün ardından bebeğinizi doktora götürmenizde fayda var. 1-2 aydan fazla süren balgamlı öksürük, bebeğinizin bronşlarına zarar vererek bronşektazi hastalığını oluşumuna sebep olabilir.
Bunun dışında bebeklerde kuru öksürük devam ederken sarı, yeşil ya da kanlı mukus çıkıyorsa, normalden fazla nefes alıyorsa, nefes almakta zorlanıyorsa, ateşi varsa ve kronik kalp ya da akciğer hastalığı varsa bebeğinizi acilen uzman bir doktora götürmelisiniz.